‘ಮೊಸಳೆಯಂ ಕಪಿ ವಂಚಿಸಿದ ಕಥೆ’ಯು ದುರ್ಗಸಿಂಹನ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಥೆಯಲ್ಲ; ಅದು ರಾಜನೀತಿ, ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬದುಕಿನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದು ರಚಿಸಿದ ಒಂದು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಕಲಾಕೃತಿ. ತನ್ನ ಸರಳ ನಿರೂಪಣೆಯ ಮೂಲಕ, ಅದು ಜ್ಞಾನ, ಸಮಯಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಕವು ಯಾವುದೇ ದೈಹಿಕ ಶಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಮೋಸದ ಸಂಚಿಗಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದು ಎಂಬ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ – ಡಾ. ರವಿ ಎಂ. ಸಿದ್ಲಿಪುರ, ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು.
ದುರ್ಗಸಿಂಹ ವಿರಚಿತ ‘ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚತಂತ್ರಂ’ ಕೃತಿಯ ‘ವಂಚನಾಪ್ರಕರಣಂ ಚತುರ್ಥತಂತ್ರಂ’ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮೊದಲ ‘ಮೊಸಳೆಯಂ ಕಪಿ ವಂಚಿಸಿದ ಕಥೆ’ಯು, ಕೇವಲ ಕಥಾ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾದ ಒಂದು ನೀತಿಬೋಧೆಯಲ್ಲ. ಅದು ರಾಜನೀತಿ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಜ್ಞಾನ, ಸಮಯಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಸಹಜ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಗಹನವಾದ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಅದರ ಸಾರಾಂಶವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದರ ಆಚೆಗೆ, ಬಹುಸ್ತರದ ತಾತ್ವಿಕ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವಲೋಕಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅದರ ನಿಜವಾದ ಮೌಲ್ಯವು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥೆಯು ವಂಚನೆಯ ಸ್ವರೂಪ, ಪಾತ್ರಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಸಂಘರ್ಷ, ನಂಬಿಕೆ-ದ್ರೋಹದ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳು, ಮಾತಿನ ಚಾತುರ್ಯ, ರಾಜನೀತಿಯ ಪಾಠಗಳು, ದುರಾಸೆಯ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಗುಣ, ಪರಿಸರದ ಸಾಂಕೇತಿಕತೆ, ಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ, ಕರ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಹೋರಾಟದಂತಹ ವಿಭಿನ್ನ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಆಳವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ದುರ್ಗಸಿಂಹನು ರಾಜಧರ್ಮದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತಾನೆ. ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಾಜನು ಎದುರಾಗುವ ಅಪಾಯಗಳಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಕೇವಲ ಶಕ್ತಿ ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಜಾಣ್ಮೆಯ ವಂಚನೆಯೂ ಒಂದು ನಿಪುಣ ಕಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕವಿ, ‘ಶ್ರೀಯಂ ನಿರಂತರಂ ತನಗಾಯತ್ತಂ ಗೆಯ್ವ ನೃಪತಿ ಪರಕೃತ ವಿವಿಧಾಪಾಯಂಗಳ್ಗೊಳಗಾಗದೆ ಮಾಯಾತ್ಮಕನಂತೆ ವಂಚಿಪುದು ನಿಪುಣತೆಯಿಂ’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕೃಷ್ಣವದನನೆಂಬ ಕಪಿಯ ವಂಚನೆಯು ಇದೇ ತತ್ವದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯಾಗಿದೆ. ಅದು ದುಷ್ಟತನದ ವಂಚನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಆತ್ಮರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪ್ರತಿರೋಧ. ಕ್ರಕಚನೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯು ಸ್ನೇಹದ ಮುಖವಾಡ ಧರಿಸಿ, ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯ ದುರಾಸೆಗಾಗಿ ಕಪಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿದಾಗ, ಕಪಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಿದ್ದು ಇದೇ ‘ಮಾಯಾತ್ಮಕ’ ವಂಚನೆಯನ್ನು. ತನ್ನ ಹೃದಯವನ್ನು ಮರದ ಮೇಲೆ ಬಿಟ್ಟು ಬಂದಿದ್ದೇನೆಂಬ ಅವನ ಅದ್ಭುತ ಕಲ್ಪನೆಯು, ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯುಕ್ತಿಯು ಶಕ್ತಿಗಿಂತ ಮಿಗಿಲು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥೆಯು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಒಂದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ರೂಪಕವೂ ಹೌದು. ಇಲ್ಲಿ ಕಪಿ ಒಬ್ಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ರಾಜನನ್ನು, ಮೊಸಳೆಯು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರಚೋದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಮೂರ್ಖ ಶತ್ರುವನ್ನು ಮತ್ತು ಮೊಸಳೆಯ ಹೆಂಡತಿಯು ವಿನಾಶಕಾರಿ ಸಲಹೆ ನೀಡುವ ದುಷ್ಟ ಸಲಹೆಗಾರರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊಸಳೆಯು ನೀಡುವ ‘ಅಂತರ್ದ್ದೀಪ’ದ ಆಮಿಷವು ಶತ್ರುಗಳು ಒಡ್ಡುವ ಮೋಸದ ಬಲೆಗೆ ಸಮಾನ. ಕಪಿಯು ಮೊಸಳೆಯ ಬೆನ್ನೇರಿ ಹೋಗುವುದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದಂತೆ. ಆದರೆ, ಅಪಾಯವನ್ನು ಅರಿತ ತಕ್ಷಣವೇ ಅದರಿಂದ ಪಾರಾಗುವ ದಾರಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದೇ ನಿಜವಾದ ರಾಜನೀತಿ.
ಈ ಕಥೆಯ ಪಾತ್ರಗಳು ಕೇವಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಮಾನವ ಸಹಜ ಗುಣಾವಗುಣಗಳ ಪ್ರತೀಕಗಳು. ‘ಕೃಷ್ಣವದನನೆಂಬ ಕಪೀಂದ್ರ’ ಪ್ರಜ್ಞೆ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಮಯಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸಂಕೇತ. ಇನ್ನೊಂದು ಕಾಪಿ ಸಮೂಹದ ನಾಯಕ ‘ಕಕುದ್ಬಲಿ’ಯಿಂದ ಸೋತು ಅನಾಥನಾಗಿ ಬಂದರೂ, ಅವನು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಬದುಕುವ ಕಲೆ ತಿಳಿದವನು. ಅಪಾಯದ ಅರಿವಾದಾಗ, ‘ಮೊಸಳೆಯ ಬೆನ್ನನೇರಿ ಕಪಿ ವಾರಿಧಿಯೊಳ್ ನಡೆಯುತ್ತುಮಲ್ಲಿ’ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಸಹಾಯಕನಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವನು ಭಯಭೀತನಾಗದೆ ಶಾಂತಚಿತ್ತದಿಂದ ಉಪಾಯವನ್ನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕ್ರಕಚನೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯು ಮೂಢತನ, ದುರ್ಬಲ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಯ ಪ್ರತೀಕ. ಹೆಂಡತಿಯ ಮಾತನ್ನು ವಿವೇಚಿಸದೆ, ‘ತನಗೆ ವಾನರವ್ಯಾಧಿಯಾದುದರ್ಕೆ ಕೋಡಗದೆರ್ದೆಯಂ ತಂದೀಯಲ್ವೇಳ್ಕುಮೆನಲ್’ ಎಂಬ ಅವಳ ಹಠಕ್ಕೆ ಮಣಿದು, ಬಹುಕಾಲದ ಸ್ನೇಹಿತನಿಗೆ ದ್ರೋಹ ಬಗೆಯಲು ಮುಂದಾಗುವುದು ಅವನ ವಿವೇಕಹೀನತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳು ಹೇಗೆ ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದುರ್ಗಸಿಂಹನು, ‘ವನಿತಾಜನಕ್ಕೆ ಸೋಲ್ತೊಡೆ ಜನದಪವಾದಮುಮಂ… ಬಗೆವವನುಮೊಳನೆ ವಸುಧಾತಳದೊಳ್’ ಯಾರಾದರೂ ಇರುವರೇ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಕಥೆಯ ಸಂಘರ್ಷದ ಮೂಲ ಪ್ರಚೋದಕಿ ಮೊಸಳೆಯ ಹೆಂಡತಿ ಸುಕಥೆ. ಅವಳ ಪಾತ್ರವು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಅದು ಅತೃಪ್ತ ಮತ್ತು ವಿನಾಶಕಾರಿ ದುರಾಸೆಯ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಅವಳಿಗೆ ಬಂದಿದೆ ಎನ್ನಲಾದ ‘ವಾನರವ್ಯಾಧಿ’ಯು ಭೌತಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಿಂತ, ಅಸಾಧ್ಯವಾದುದನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ಮಾನಸಿಕ ಹಪಾಹಪಿಯ ಸಂಕೇತ. ಸ್ನೇಹ, ವಿಶ್ವಾಸದಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಕ್ಷಣಿಕ, ಅವಿವೇಕಿ ಆಸೆಗಾಗಿ ಬಲಿ ಕೊಡುವಂತೆ ಪತಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಋಣಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಈ ಪಾತ್ರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಕಪಿ ಮತ್ತು ಮೊಸಳೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ‘ದಿನಕ್ಕವೆರಡರ್ಕಂ ನೇಹಮಾಗೆಯಾ ನೆಗಳ್ ತನ್ನ ಮನೆಯಂ ಮಱೆದಲ್ಲಿಯೆ’ ಇರುವಷ್ಟು ಗಾಢವಾಗಿದ್ದ ಆ ಸ್ನೇಹ, ಹೆಂಡತಿಯ ದುರಾಸೆಯಿಂದ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯು ಎಷ್ಟು ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಥೆಗಾರರು ಮನಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಕೃಷ್ಣವದನನ ಜಯಕ್ಕೆ ಅವನ ಮಾತಿನ ಚಾತುರ್ಯ ಮತ್ತು ಲೋಕಜ್ಞಾನವೇ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ. ಸಮುದ್ರದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಾಣವು ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವನು ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ತನ್ನ ಅಸ್ತ್ರವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ‘’ಕೋಡಗದೆರ್ದೆ ಕೊಂಬಿನ ಮೇಲೆ’ ಎಂಬುದು ಪ್ರಸಿದ್ಧಮಿದಂ ನೀಂ ಮುನ್ನಕೇಳ್ದಱಿವುದಿಲ್ಲಕ್ಕುಮೆ’ (ಕೋಡಗದ ಎದೆ ಅದರ ಕೊಂಬಿನ ಮೇಲಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ, ನೀನು ಕೇಳಿಲ್ಲವೇ?) ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವನು ಎದುರಾಳಿಯ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನೇ ತನ್ನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ನಂಬಿಸಲು ಬಳಸಿದ ಬೌದ್ಧಿಕ ತಂತ್ರ. ಮೊಸಳೆಯು ‘ಸುಹೃದ್ದರ್ಶನಮೌಷಧಂ'(ಸ್ನೇಹಿತನ ದರ್ಶನವೇ ಔಷಧಿ) ಎಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೇಳಿದಾಗ, ಕಪಿಯು ಅದನ್ನು ತರ್ಕಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಪ್ರಾಣ ಉಳಿಸಲು ‘ಮದ್ದು’ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವುದೇ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಪಾಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎದೆಗುಂದದೆ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುವುದೇ ದೊಡ್ಡ ಶಸ್ತ್ರ ಎಂಬ ಸಂದೇಶ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪರಿಸರವು ಕೇವಲ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಕಪಿ ವಾಸಿಸುವ ಅತ್ತಿಯ ಮರವು ಸುರಕ್ಷತೆ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವದ ಸಂಕೇತ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಸಮುದ್ರವು ಅಪಾಯ, ಮೋಸ ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ಪ್ರತೀಕ. ಮೊಸಳೆಯು ಆಮಿಷವೊಡ್ಡುವ ‘ಅಂತರ್ದ್ದೀಪ’ವು ಒಂದು ಸುಂದರವಾದ ಸುಳ್ಳು. ಆ ದ್ವೀಪವು ‘ನಮೇರು ಮಂದಾರ ಪಾರಿಜಾತಾದಿ ಸುರದ್ರುಮಗಣರುಚರದಿನೆಸೆವುದು’ ಎಂಬ ವರ್ಣನೆಯು, ಕಪಿಯನ್ನು ಅವನ ಸುರಕ್ಷಿತ ವಲಯದಿಂದ ಹೊರಗೆಳೆದು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವ ಒಂದು ಭ್ರಮಾಲೋಕವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾತ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಪರಿಸರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಾಗ ಅವುಗಳ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದುರ್ಗಸಿಂಹ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾನೆ.
ಈ ಕಥೆಯು ಕರ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಹೋರಾಟದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕೃಷ್ಣವದನನು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸೋತು ಅನಾಥನಾಗಿ ಬಂದವನು. ಅವನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಹೋರಾಟವು ಅವನನ್ನು ಮೊಸಳೆಯ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದೇ ಸ್ನೇಹವು ಅವನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಕುತ್ತು ತರುತ್ತದೆ. ಮೊಸಳೆಯು ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ದ್ರೋಹ ಬಗೆದಾಗ, ಅದು ತನ್ನ ಆಹಾರದ ಮೂಲವನ್ನೇ(ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು) ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೂರ್ಖನೆಂಬ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಹೊತ್ತು ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಟ್ಟ ಕರ್ಮಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಪ್ರತಿಫಲ. ಕಪಿಯು ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಪಾರಾದ ನಂತರ, ‘ಅವಿವೇಕ ವಿಕಳ ಜಂಬುಕನ ವಚನಮಂ ನಂಬಿ ಸತ್ತ ಬೆಳ್ಗತ್ತೆಯವೊಲ್’ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದರರ್ಥ, ಮೂರ್ಖರ ಮಾತನ್ನು ನಂಬಿ ಒಮ್ಮೆ ಮೋಸ ಹೋದ ನಂತರ, ಮತ್ತೆ ಅದೇ ತಪ್ಪನ್ನು ಮಾಡಿದರೆ ವಿನಾಶ ಖಚಿತ ಎಂಬ ಪಾಠವನ್ನು ಅದು ಕಲಿತಿದೆ.
‘ಮೊಸಳೆಯಂ ಕಪಿ ವಂಚಿಸಿದ ಕಥೆ’ಯು ದುರ್ಗಸಿಂಹನ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಥೆಯಲ್ಲ; ಅದು ರಾಜನೀತಿ, ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬದುಕಿನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದು ರಚಿಸಿದ ಒಂದು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಕಲಾಕೃತಿ. ತನ್ನ ಸರಳ ನಿರೂಪಣೆಯ ಮೂಲಕ, ಅದು ಜ್ಞಾನ, ಸಮಯಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಕವು ಯಾವುದೇ ದೈಹಿಕ ಶಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಮೋಸದ ಸಂಚಿಗಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದು ಎಂಬ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಡಾ ರವಿ ಎಂ ಸಿದ್ಲಿಪುರ
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ- ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿ, ವಾಜಪೇಯಿ ಮತ್ತು ದ್ರೌಪದಿಯ ತಾಯಿಗುಣ….
